بررسی ابعاد پداگوژیکی اسلامی کردن برنامه‌های درسی دانشگاهی در حوزه علوم انسانی


چکیده : هدف پژوهش حاضر، تعیین ابعاد پداگوژیکی اسلامی کردن برنامه‌های درسی دانشگاهی در حوزه علوم انسانی است. روش تحقیق، توصیفی ـ پیمایشی است. سؤال کلی پژوهش عبارت است از: ابعاد و مؤلفه‌های اصلی پداگوژی نظام برنامه درسی اسلامی کدامند و چه مدلی را می‌توان برای اسلامی کردن نظام برنامه‌های درسی ـ دانشگاهی ارائه کرد؟ جامعه آماری این پژوهش را کلیه ا حوزه و اساتید دانشگاههای اصفهان در حوزه علوم تربیتی و برنامه ریزی درسی در سال تحصیلی ۱۳۹۰ ـ ۱۳۸۹تشکیل داده‌اند. در مجموع، تعداد ۱۶۵ نفر برای تحقیق انتخاب شدند. برای تأمین روایی مدل از روایی صوری (استفاده از نظرات تعدادی از متخصصان برای اظهار نظر پیرامون شکل ظاهری پرسشنامه)، روایی محتوایی(استفاده از نظرات متخصصان برای اظهار نظر درباره انطباق پرسشنامه با اهداف پژوهش)، و روایی سازه (برای تعیین میزان انطباق پرسشنامه با سازه‌های تبیینی نظریه‌های مورد استفاده)، استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و واریانس) و آمار (آزمون T تک نمونه‌ای) و نیز آزمون تحلیل عامل جهت استخراج عوامل موجود مؤلفه‌های اصلی پرسشنامه ارزیابی مدل پیشنهادی استفاده شده است. به طور کلی نتایج حاکی از آن بود که زیر مؤلفه‌های ابعاد پداگوژی اسلامی کردن برنامه‌های درسی عبارتند از فلسفه و اهداف مدل (با ارزش ویژه ۴۵۳/۳)، مبانی نظر مدل (با ارزش ویژه۷۸۶/۳)، چارچوب ادراکی مدل پیشنهادی با زیر مؤلفه‌های ارزش‌های یادگیری در نظام دینی ـ اسلامی (ارزش ویژه ۳۴۸/۴)، پژوهش محوری بر اساس منابع اسلامی (ارزش ویژه ۶۷۴/۴)، نهادینه سازی عادات و رفتارهای انسان گرایانه (ارزش ویژه ۰۱۲/۴)، بومی سازی تئوری‌های برنامه‌های درسی بر اساس منابع اسلامی (ارزش ویژه ۵۹۳/۳)، رویکرد صلاحیت مداری (ارزش ویژه ۳۲۸/۳)، ایجاد وحدت بر اساس تعالیم اسلامی، تقویت روح معنوی (ارزش ویژه ۲۴۳/۴)، تقویت قوه تفکر و تعقل فراگیران (ارزش ویژه ۲۶۸/۴)، توسعه مسؤولیت پذیری فراگیران (ارزش ویژه ۵۶۸/۳)، مراحل اجرایی مدل پیشنهادی (ارزش ویژه ۷۵۴/۴)، نظام ارزشیابی از مدل پیشنهادی (ارزش ویژه ۲۳۴/۴). در نهایت مدل پیشنهادی پژوهش با (ارزش ویژه ۹۶۳/۴)، مقدار۷۴۳/۲ t = و سطح ۰۰۱/۰ P معنادار است و مورد تأیید بالاتر از سطح متوسط از نظر پاسخ‌گویان قرار گرفته است.      

فرهاد شفیع پور مطلق ، مریم تدین

فصلنامه پژوهش در برنامه ریزی آموزشی، سال دهم، دوره دوم، شماره ۱۰- تابستان ۱۳۹۲

برای دریافت متن کامل مقاله به لینک زیر مراجعه نمائید.